“The best moments in reading are when you come across something – a thought, a feeling, a way of looking at things – which you had thought special and particular to you. Now here it is, set down by someone else, a person you have never met. And it is as if a hand has come out and taken yours.”
― Alan Bennett, The History Boys
― Alan Bennett, The History Boys
O 17 de marzo recibín un correo de Fran Alonso, Subdirector para a Edición Xeral de Edicións Xerais de Galicia, ofrecéndome a posibilidade de formar parte, xunto con outras catro persoas, do xurado do Premio Xerais de Novela 2017. Foi unha grata e inesperada sorpresa que me fixo moi feliz, e a vivencia non defraudou.
Os textos chegaron en tres quendas. Emocionante recibir os paquetes e ver que títulos contiñan. Dase unha conta de que efectivamente somos criaturas predominantemente visuais (a área visual na parte traseira dos nosos cerebros ocupa o 30% do córtex) e de ata que punto nos guía na nosa opinión a portada dun libro. Neste caso, os textos preséntanse coa mesma portada, branca co lema en negro, sen ningunha indicación do xénero, do tipo de novela que vas ler. Deste xeito, elimínanse os xuízos preliminares e pon todos os textos no mesmo punto de partida, sen autor, sen título e sen ilustración de portada.
Pensaba, antes de comezar a ler, que sería xusto que estes textos virxes tivesen un/ha lector/a ideal. O/a lector/a ideal que estes/as escritores/as probablemente teñen en mente. Se eu fose a autora dun deses textos, desexaría que o lese un lector que vise un anaco do eu no texto e se apegara a el, ofrecéndolle unha mente aberta, as súas facultades críticas e ás veces algún aceno de asentimento.
Porén, pensaba tamén en que é un desexo imposible. Pensaba en David Bleich e en Stanley Fish, e nos procesos que como lectores usamos para crear significado desde a nosa experiencia, achegándonos á transacción lectora cunha bagaxe propia e única de valores e experiencias, dalgún xeito contaminando ou pervertindo a lectura - ou quizais enriquecéndoa e facéndoa máis fonda?
O traballo de lectura foi intenso, todo un reto, unha inmersión lectora. Descubrín o significado do termo que en inglés denominan “binge reading” e que quizais en galego se denominaría unha enchenta lectora. Esta instancia ofrece a ventaxa de que podes suspender o xuízo crítico previo e permitir que a frescura da experiencia lectora te domine por completo.
Pensaba, antes de comezar a ler, que sería xusto que estes textos virxes tivesen un/ha lector/a ideal. O/a lector/a ideal que estes/as escritores/as probablemente teñen en mente. Se eu fose a autora dun deses textos, desexaría que o lese un lector que vise un anaco do eu no texto e se apegara a el, ofrecéndolle unha mente aberta, as súas facultades críticas e ás veces algún aceno de asentimento.
Porén, pensaba tamén en que é un desexo imposible. Pensaba en David Bleich e en Stanley Fish, e nos procesos que como lectores usamos para crear significado desde a nosa experiencia, achegándonos á transacción lectora cunha bagaxe propia e única de valores e experiencias, dalgún xeito contaminando ou pervertindo a lectura - ou quizais enriquecéndoa e facéndoa máis fonda?
O traballo de lectura foi intenso, todo un reto, unha inmersión lectora. Descubrín o significado do termo que en inglés denominan “binge reading” e que quizais en galego se denominaría unha enchenta lectora. Esta instancia ofrece a ventaxa de que podes suspender o xuízo crítico previo e permitir que a frescura da experiencia lectora te domine por completo.
O momento do remate das lecturas foi feliz. A subxectividade fixo que a escolla entre trece textos de carácter diverso en termos de estilos e temáticas así como de xéneros non resultase difícil. As miñas dúas favoritas estaban moi claras desde o momento en que as lin e a súa supremacía ergueuse por riba dos outros textos, e agardo que esas novelas vaian ao prelo nalgún momento para deleite doutros lectores.
Como con calquera enchenta, despois do binge reading, unha síntese un pouco saturada e necesitada da luz do sol e o exercicio; presionada para emitir un xuízo de valoración válido e razoado alén dunha afinidade persoal, máis ao tempo, desexosa de saber as opinións dos demais. De aí que esperase con ansia o 26 de maio.
Ese día xuntámonos os xurados dos tres premios (Jules Verne, Novela e Merlín) no Castelo de Soutomaior. Despois dun xantar conxunto, tivemos a oportunidade de intercambiar impresións a fin de decidir as obras finalistas. O xurado estivo composto por Ana González (xornalista), Marcos Lorenzo (xestor cultural), Lois Pérez (mestre e contador de historias) e Afra Torrado (poeta e estudante de Belas Artes), xunto co propio Fran Alonso, que exerceu o papel de secretario.
Se ben a lectura foi solitaria, esta parte colectiva de debate, de análise, mellorou e realzou a experiencia lectora e constituíu un privilexio en si mesmo. Foi como un club de lectura que normalmente se extendería no tempo, concentrado nun par de horas. Finalmente, decidimos declarar finalistas as obras presentadas baixo os lemas «Bennu», «Caridad Verdet» e «Os días felices de Benvido Seixas».
Xa só quedaba a selección da gañadora, cunha semana de por medio para reler, repensar, tomar notas e chegar ao veredicto final, que se fallou o día 3 de xuño na illa de San Simón.
O evento foi espectacular e verdadeiramente fermoso. Era a miña primeira visita á illa e vivina emocionada, desde a saída do peirao de San Adrán á tardiña. Gocei do paseo exploratorio previo que nos agasallou coa vista da enseada da ría de Vigo desde o que en realidade son dúas illas (San Simón e San Antón) conectadas por unha ponte.
Como con calquera enchenta, despois do binge reading, unha síntese un pouco saturada e necesitada da luz do sol e o exercicio; presionada para emitir un xuízo de valoración válido e razoado alén dunha afinidade persoal, máis ao tempo, desexosa de saber as opinións dos demais. De aí que esperase con ansia o 26 de maio.
 |
| O castelo de Soutomaior. Un emprazamento de luxo |
 |
| Manuel Bragado |
 |
| Un fermoso detalle personalizado de Xerais para cada un dos membros do xurado |
Ese día xuntámonos os xurados dos tres premios (Jules Verne, Novela e Merlín) no Castelo de Soutomaior. Despois dun xantar conxunto, tivemos a oportunidade de intercambiar impresións a fin de decidir as obras finalistas. O xurado estivo composto por Ana González (xornalista), Marcos Lorenzo (xestor cultural), Lois Pérez (mestre e contador de historias) e Afra Torrado (poeta e estudante de Belas Artes), xunto co propio Fran Alonso, que exerceu o papel de secretario.
Se ben a lectura foi solitaria, esta parte colectiva de debate, de análise, mellorou e realzou a experiencia lectora e constituíu un privilexio en si mesmo. Foi como un club de lectura que normalmente se extendería no tempo, concentrado nun par de horas. Finalmente, decidimos declarar finalistas as obras presentadas baixo os lemas «Bennu», «Caridad Verdet» e «Os días felices de Benvido Seixas».
Xa só quedaba a selección da gañadora, cunha semana de por medio para reler, repensar, tomar notas e chegar ao veredicto final, que se fallou o día 3 de xuño na illa de San Simón.
O evento foi espectacular e verdadeiramente fermoso. Era a miña primeira visita á illa e vivina emocionada, desde a saída do peirao de San Adrán á tardiña. Gocei do paseo exploratorio previo que nos agasallou coa vista da enseada da ría de Vigo desde o que en realidade son dúas illas (San Simón e San Antón) conectadas por unha ponte.
O silencio inicial, arrolado polas ondas traíanos evocacións do pasado da illa: traxedias, poemas medievais, toses enfermizas, laios e saloucos; mais axiña foi substituído polo balbordo e os risos dos invitados ao acto de entrega dos premios.
Comezou Celia Torres facendo unha alusión emocionada á ausencia de Agustín Fernández Paz, seguida de Isabel Soto que recordou a "revolución silenciosa" que ten lugar a través da lectura dos "ríos de palabras que cambian a vida".
Xurxo Mariño deu de seguido un discurso fermosísimo e íntimo, enfatizando o feliz matrimonio entre as ciencias e as letras e evocando os cambios que as lecturas operan en nós, mesmo cambios físicos, partindo da súa experiencia lendo O reloxeiro cego.
 |
| Xurxo Mariño |
Comezou despois a entrega de premios. O premio Merlín, ao que se presentaron 35 orixinais, foi para María Canosa con Muriel. O xurado dixo que era unha "peza que activa o sorriso que nos permite aferrarnos á vida cos dentes" ensalzando a "esencia das palabras que din e as que se calan". Canosa agradeceu a Xerais a consideración da literatura infantil como LITERATURA, dotando o premio da mesma contía cás outras modalidades.
Manuel Lourenzo recibiu o premio Jules Verne por Ceiba de luz, un texto que o xurado enxalzou pola "evolución psicolóxica dos personaxes, a vizosidade das descricións e o excelente tratamento da natureza virxe". Lourenzo agradeceu o premio, expresando a súa "motivación persoal profunda" de pasar a formar parte da colección de retratos, a "galería de ilustres" de Edicións Xerais, encabezado por Méndez Ferrín.
Por último, o premio de novela foi para Santiago Lopo por A arte de trobar. O noso xurado calificouno coma "un bo artefacto lierario", unha novela de aventuras que abrangue tamén o referente cultural dun período histórico esplendoroso para a cultura galega, o século XIII. Lopo fixo un recoñecemento á súa irmá María e á súa escrita, e fixo tamén un eloxio da lingua galega e a súa visibilidade alén das nosas fronteiras. Rematou a súa intervención expresando o seu desexo de "que a nosa tinta siga húmida nos séculos que veñan".
O colofón deste exquisito serán, amenizado tamén pola música d'A banda dos cueiros, veu da man de Manuel Bragado, director de Edicións Xerais, facendo alusión a Suso de Toro e Humildar. Agradecer é humildar, e el agradeceu ás 93 persoas que non gañaron, así como aos/ás gañadores/as o seu traballo. E finalmente pechou cun precioso texto d'O soño do merlo branco.
Unha experiencia inesquecible.
Por último, o premio de novela foi para Santiago Lopo por A arte de trobar. O noso xurado calificouno coma "un bo artefacto lierario", unha novela de aventuras que abrangue tamén o referente cultural dun período histórico esplendoroso para a cultura galega, o século XIII. Lopo fixo un recoñecemento á súa irmá María e á súa escrita, e fixo tamén un eloxio da lingua galega e a súa visibilidade alén das nosas fronteiras. Rematou a súa intervención expresando o seu desexo de "que a nosa tinta siga húmida nos séculos que veñan".
O colofón deste exquisito serán, amenizado tamén pola música d'A banda dos cueiros, veu da man de Manuel Bragado, director de Edicións Xerais, facendo alusión a Suso de Toro e Humildar. Agradecer é humildar, e el agradeceu ás 93 persoas que non gañaron, así como aos/ás gañadores/as o seu traballo. E finalmente pechou cun precioso texto d'O soño do merlo branco.
Unha experiencia inesquecible.
 |
| A banda dos cueiros |
 |
| Manuel Bragado pechando o acto |
 | ||
| Todos os xurados cos premiados: María Canosa, Manuel Lorenzo e Santiago Lopo (Fotografía de Xerais)
|
 |
| Fotografía de Xerais |
No comments:
Post a Comment