Showing posts with label podcast. Show all posts
Showing posts with label podcast. Show all posts

Sunday, December 30, 2018

Hands in Books: As the Women Lay Dreaming

"Ah, seaman, we've all got choice. The only problem we have in life is recognising these moments when we do" (p.100)


As the Women Lay Dreaming (2018) by Donald S Murray is a series explosions. An explosion of languages to begin with.
"My early life was an explosion of languages. Glaswegian. Doric. Gaelic. All jostling in my head" (p.1)
It is also an explosion of memories triggered by a personal journey. The instability  and disruption will start when Alastair, the narrator, leaves Glasgow to be taken alongside his sister to his maternal grandfather, Tormod Morrison, in Lewis. The vortex of memories swirls down through conversations, journals and sketches and drags us down to the very heart of the narrative, to the fateful 31 December 1918 when hundreds of Royal Naval Reservists from the Isle of Lewis boarded the HMY Iolaire at the Kyle of Lochalsh to return home. In the early hours of 1 January 1919, through the eyes of Tormod, we experience the Iolaire disaster when she piles onto rocks off the coast and 205 men drown in front of their own homes and loved ones. The devastation goes beyond the casualties, leaving those who survived bruised and damaged, with scars, creases and wrinkles in both body and soul.
"It was as if they had stopped being individuals but had, in the face of the enormity of the suffering they had experienced, become something tribal, a crew that had come together in the horror of the previous hours, not allowing any space or distance to come between them, motivated by the fear that if they let any more of their number perish, they might all slip away" (p.77)
It is, finally, an explosion of colour, a wet palette where the different hues are carefully and purposefully arranged and mixed. The cold, grey shades of steel or the buns upon women-heads, the black sheen and stink of oil, the charcoal of black-clothed widows, the steel-blue of Foster's gaze, wounds with shades of night skies, the raw umber of wet timber, the white silence of salt fish. The paint sits on the narrative and its solvent molecules permeate into our heart filling it with a mixture of surliness and sweetness, much like "the shade of the Atlantic Ocean on a dull and overcast day" (p.46).

"Their hands. That's what I remember. The breadth of his knuckles. The smell of smoke - both peat and coal - that pervaded every pore. The blue scars on the back of wrists and hands, the ones that matched the dark star on his cheek. The mat of short white hear spreading out from his wrist to his finders. And her hands too. The way they looked chafed and rubbed almost to the bone" (p.3) 
"Again it was his hands I noticed as he stretched out to lift me from my seat. There was a smattering of dirt on them, a stretch and span that looked like he could grasp potatoes in the gaps between his finders; grow them, perhaps, in the earth crammed below the edge of his nails (...) A deeper, more engrained dirt, contained within his skin" (p.11) 
"It was then I saw the artistry of my grandad's hands, how he used his fingers to create shadows in the light of the peatfire flame" (p.13) 
"It wasn't the only time he felt jealous of Foster. Even a glance at his hands could sometimes trigger his anger - soft and white instead of bruised and calloused, starred with sparks like his own fingers" (p.102)

To know more:
  • Read an extract from the novel here
  • BBC Podcast where Cathy MacDonald explores fact behind fiction in the novel As the Women Lay Dreaming (available after January 2, 2019 - looking forward to it!)

Friday, December 28, 2018

Books in Books: Pretérito imperfecto

El título de este libro es indicativo del tono que lo imbuye: Pretérito imperfecto. Historias del mundo desde el año de la pera hasta ya mismo (2018). Se trata del último texto de Nieves Concostrinaa mi parecer una de las grandes periodistas y escritoras de este país y buena compañía para aquellos que, como yo, gustan de la historia contada de forma cercana y entendible.


Este informe secreto que va más allá de las narrativas tradicionales de la historia política y diplomática de España para escarbar en las prácticas turbias subyacentes llegó a mis manos en forma de inesperada sorpresa y no puedo agradecer lo suficiente las horas de diversión que ha proporcionado. Parte de un comienzo global de follones mitológicos y sigue con un desfile de reinas suicidas, ladronas y exiliadas, convivia romanos, reliquias enviadas de aquí para allá, reyes pijos, papas avariciosos, fumetas, soldados, piratas, santos e inventores, intercalando con maestría episodios nacionales de sexo loco, mosqueos monumentales, muertes y bombardeos.

El hilado narrativo es hipnótico e intenso, en sketches contados "a la Concostrina" con ingenio, gracia e ironía. Un relato en apariencia fragmentario con más coherencia que muchos libros de historia. 402 páginas irresistibles de retazos de historia underground que desmontan estereotipos de personajes que tenemos por sobrios y contenidos pero que una investigación diligente revela imbéciles recalcitrantes, corruptos, oscuros o todos a la vez.

A algunos nos falta un entendimiento de nuestro contexto y el conocimiento de la historia puede ofrecernos una ventaja estratégica por medio de las resonancias entre tiempos pretéritos y presentes. ¿Qué podemos aprender del pasado? A través de una convergencia armónica de anécdotas y datos históricos Concostrina nos responde que el pasado es, como siempre lo ha sido, sólo una guía imperfecta.
"Aunque el asunto es más que conocido, conviene insistir en que situar el Día Mundial del Libro y los Derechos de Autor el 23 de abril fue un pequeño tropezón de la Unesco por fiarse de Víctor Hugo que fue el primero en señalar la coincidencia de las muertes de Cervantes y Shakespeare el mismo día del mismo año. Y sí, los dos se largaron de este mundo en 1616, pero ya está demostrado que el día 23 Cervantes llevaba un día muerto y a Shakespeare le faltaban once para morirse" (p.113)
"Los salones más famosos eran los de la duquesa de Benavente, que tenían un nivelazo cultural bestial, y los de la duquesa de Alba, que reunía a los mismos intelectuales, aunque acudían con un talante más desahogado. Porque los salones de la duquesa, además de proporcionar intercambio cultural, también facilitaban el intercambio de fluidos" (p.180)
"El gran santuario de Fátima empezó a crecer como la espuma y hoy en día es imposible calcular cuánto ingresan. Mucho, muchísimo, pero no dicen cuánto. Ni siquiera los recaudadores lo saben. Jamás han rendido cuentas de los ingresos, nunca han publicado un balance y encima están exentos de impuestos. El negocio es redondo" (p.286) 
"Sin embargo, lo menos conocido de ella [Mae West] es precisamente lo más interesante: fue una excelente guionista, muy buena directora de escena y una pésima actriz porque se pasaba de excesiva y provocadora, pero es que ese era precisamente su papel. Y tenía un inigualable ojo para destapar talentos" (p.289) 
"Y ahora viene la pregunta. ¿Disfrutó Himmler con la corrida?
No. Nada.
Las pasó fatal. Dijo que era un espectáculo deleznable y muy sangriento. A él le gustaba matar, pero sin manchar" (p.329) 
"De 13.000 bombas lanzadas en la playa de Omaha, casi ninguna dio en el blanco. Cuando llegaron media hora más tarde los del desembarco se encontraron con que las defensas alemanas les estaban acribillando porque estaban intactas. Habían bombardeado a las ovejas en vez de a los nazis" (p.338) 
"Lo malo es que no hay fecha para esa limpieza prometida una y mil veces por Estados Unidos (Palomares también salió en los papeles de Wikileaks, y gracias a ello se supo que Estados Unidos más que limpiar la tierra, se lava las manos y dónde dijo digo, dice Diego). Por ahora no tiene previsto limpiar nada, ni pagar nada. Mucho menos en el momento de escribir estas líneas, cuando los ciudadanos han puesto el poder en manos de un presidente con nombre de pato y al que solo le preocupa su tupé teñido y hacer la puñeta al mundo" (p.370) 
"Y esto de la nomenclatura tiene guasa: Homo sapiens somos nosotros, aunque lo de sapiens, solo a ratos" (p.389)
Para saber más:

Monday, February 5, 2018

Word Buffs (II): Xacobe Pato


Xacobe Pato descríbese como libreiro en plan Hugh Grant.


Would you like to listen to this word buff reading a text of his own?




Comezou a gustarche ler...
Non fun nunca o típico neno pegado a un libro. O certo é que nunca fun un gran lector e iso que vía á miña irmá devorar libros de Roald Dahl ou Carmen Martín Gaite. Pero teño moi bo recordo dalgúns libros da miña infancia como a colección de ‘Sapo e Sepo’, ‘Jim Glotón’ ou ‘MNA: (Mermelada de Naranja Amarga)’. Os máis importantes aínda os conservo. Creo que o meu clic lector non chegou ata que o meu pai me regalou un cómic de Tintín, foi o punto de inflexión.

Ti como neno ou adolescente lector
Fun basicamente lector de comics: os de Son Goku, Tintín e o Teniente Blueberry sobre todo.

Un libro ou varios ao mesmo tempo?
Hai moitas formas trapalleiras de comparar os libros coas persoas e eu creo que as usei todas. Unha delas é que hai persoas e libros que se poden solapar e persoas e libros que non. En xeral, adoito compaxinar un libro longo, ambicioso, con novelitas ou ensaios curtos. Este ano, por exemplo, lin Crime e castigo e non podería compartilo con nada.

Mercar os libros ou lelos prestados?
Cómproos, ademais cun descontiño por traballar en Cronopios, porque os fodo enteiros durante a lectura. Cando vivía na Coruña collíaos na biblioteca de debaixo de casa do meu pai, pero tampouco tiña un piso propio onde poder despatarrar os libros a gusto.

Gardalos ou deixalos ir?
Ou os gardo ou llos presto á miña irmá. Sempre que llos deixei a outras persoas foi de mala gana, como unha rata. Con todo, non teño ningún problema en que alguén me preste un libro e quedar con el.

Lugares para ler
A cama, o sofá, a ducha, o banco de enfronte do traballo mentres fumo un pitillo, a cola do banco.

A lectura – en solitario?
Si. As poucas veces que a miña moza le ao meu lado ponme moi nervioso porque vai moi rápido.

Rituais lectores
Poñer o meu nome, a data e ás veces un comentario estúpido na primeira páxina. Subliñar e deixar observacións máis ou menos procedentes á marxe. Despois do punto final, poño a data na que o terminei.

Que estás lendo agora?
Travesuras de la niña mala, de Vargas-Llosa. Tamén estou a reler Historias de Londres, de Enric González e a ratos, no pitillo do traballo, os relatos de Manuel Darriba en Elefantes.

Que lerás despois?
Ata que acabo un libro non sei de certo cal vai detrás. Teño na mesilla El club de los mentirosos, de Mary Karr e Charamuscas, do gran Suso Lista, pero non prometo nada. Son un chico fácil.

En que momento decides deixar de ler un libro? Das segundas oportunidades?
Só abandono un libro se se me cruza un máis guapo, como no meme que anda por Twitter onde un mozo acompañado da súa noiva se xira para mirar a outra. Adoito pensar que os retomarei máis adiante pero nunca sucede.

Que libros están na lista de "reler"?
O adversario de Emmanuel Carrère
A esmorga de Eduardo Blanco Amor
Os detectives salvaxes de Roberto Bolaño

Se só puideses rescatar un libro da túa estantería, sería...
Os que teño asinados por Juan Tallón, Sergio del Molino ou Manuel Jabois, os meus escritores vivos favoritos. Pero en caso de incendio supoño que a miña prioridade sería salvar ao meu gato.

Un libro que está sobrevalorado ou un libro que se che resistiu 
A min resistíuseme El hambre, unha reportaxe tremenda de Martín Caparrós, pero porque o sobrevalorado son eu, non o libro. Gustaríame retomalo porque o empecei na praia hai un par de veráns e superoume absolutamente.

O libro que máis regalaches
Regalo moitos libros pero a moi poucas persoas, así que non adoito repetir.

Unha cita
Gústame moito unha de Richard Ford en El periodista deportivo:
 “Non hai nada tan alentador como saber que en algures, unha muller que che gusta está a pensar en ti e só en ti. Pero non hai nada tan ferinte como que ningunha muller pense en ti. Ou peor aínda, que unha muller deixase de pensar en ti por culpa da túa estupidez. É como mirar polo portelo dun avión e descubrir que a terra desapareceu”
Autores/as favoritos/as?
Lería calquera cousa que escribisen Emmanuel Carrère, Edurne Portela ou Manuel Rivas, por exemplo. Aos mortos non me gusta citalos.

Ler en galego...
Son un lector moi desordenado e cando tento poñerme cotas fracaso estrepitosamente. Leo moito menos en galego que en castelán e moitísimo menos do que me gustaría.

Completa como che pete:

· O cómic... Para min Tintín e Haddock son dúas das persoas máis importantes da miña vida.

· O ensaio... Un libro como El filtro burbuja é tan entretido e aterrador como unha novela de Stephen King. Poucas cousas máis duras e ben escritas que Raval, de Arcadi Espada. Non es o mesmo despois de ler Las madres de la Yihad, de Alexandra Gil, saes del cunha descarga de prexuicios liberadora. Ao rematar La España vacía un entende moito mellor o país no que vive. Oxalá poder ler un ensaio tras outro.

· Os libros infantís e xuvenís... Lin Sobrevives?, de Fina Casalderrey, con trece ou catorce anos. O protagonista, un adolescente retador, duro e hipersensible: caeume enrriba como unha bomba. 

· A novela... Tender is the night. Moita xente odia a Carlos Boyero, eu quéroo moito: descubriume esta novela total de ascensos e caídas.

· A poesía... O meu pai é poeta, estou case convencido de que o meu desinterese absurdo e radical pola poesía debese a isto.

· O teatro... Bodas de sangre

Un recordo ou anécdota relacionados coa lectura
Unha cousa terrible que calquera ser racional odia son as mudanzas, por iso a miña moza e máis eu ata hai pouco mudabámonos unha vez ao ano. Axudábanos o seu pai e non se me esquecen as caras que poñía cando vía as caixas dos libros, que se multiplicaban en cada mudanza.

Stephen King falaba do "constant reader", ti es un deles ou hai periodos nos que prefires non ler?
Paso por crises lectoras nas que podo estar un par de semanas sen terminar un libro. Pero nunca deixo de ler, a sede narrativa nunca se esgota: leo artigos, reportaxes, blogues, contas de Instagram, de Twitter; ademais de ver series e películas, de escoitar podcasts. Ao final estanche contando unha historia, que é o que un busca sempre, noutro formato.

Les porque...
Porque me divirte sempre. Porque me conmove ás veces. Porque me perturba atoparme no que escribe un señor maior nunha aldea a vinte quilómetros de Compostela ou unha moza de vinte anos nunha megalópolis en Xapón.

Escribes algo? O que?
Escribín algúns relatos. Desde pequeno, desde os sete anos, tamén levei intermitentemente un diario. Hai catro ou cinco anos empecei a escribilo no ordenador e ao documento de Word chameille ‘Diarios’, para darlle un toque menos infantil e máis literario: non se pode ser máis cretino e pedante. O ano pasado ademais escribín durante un mes a peor novela da historia. Unha novela de amor! A verdade é que a escritura está todos os días na miña cabeza pero na práctica escribo con sorte unhas quince veces ao ano.

Escribes porque...
En principio por envexa e vaidade. E unha vez que me poño sérveme para ordenar os meus asuntos, para saber o que penso sobre algo, a miúdo con resultados sorprendentes.

Outra cousa que queiras compartir 
Un saúdo e moitas grazas por pensar en min para esta iniciativa tan chula.

Para saber máis:

  • Perfil de Xacobe en Instagram.
  • Perfil de Xacobe en Twitter.

Monday, January 1, 2018

Brand-New Section: WORD BUFFS


I am so excited to introduce a new section in this blog! It will be called Word Buffs. Buff is one of those buzzwords I used to teach in my classes, that's how much I love it. For those of you who are not familiar with it, here is a short podcast going into its meaning.

Word Buffs will be a space to showcase logophiles  (word lovers): lettori appassionati, philologists,  literarians, bookworms, librarians, word nerds and bouquineurs.  People who must carry a book at all times, book-bosomed, as Sir Walter Scott called them in The Lay of the Last Minstrel (1805).  All guilty of epeolatry, the worship of words. 

They will share their reading memories, habits and recommendations. I think you will all find it interesting to see what others' words are, discover their background, their tastes, and maybe follow their profiles in social networks to see what they read and share.

I certainly hope you will enjoy Word Buffs  and that it will make you (re)discover the "texture" and vibrancy of reading, an action of stark, chilly beauty, blurred at the edges, and layered with all sorts of emotions.

"For last year's words belong to
Last year's language,
And next year's words await
Another voice"
T. S. Eliot

Friday, September 22, 2017

Letters in Books: Notas sobre Venecia




Las librerías de los museos siempre merecen la pena, pues nos agasajan con algún descubrimiento inesperado. Uno de ellos lo encontré en el Museo Thyssen-Bornemisza, que tiene una selección muy interesante con motivo de la exposición sobre El Renacimiento en Venecia (hasta el 24 de septiembre).

Se trata del libro de Juan Lamillar Notas sobre Venecia (2017). Cuatro citas abren el volumen, de las que destaco dos, una de Théophile Gautier: "Venecia, inspiradora eterna de nuestros sosiegos"; y la otra de Rainer Maria Rilke: "Esta ciudad de ensueño que, en esencia, recuerda a una escena reflejada en un espejo".

A continuación, Lamillar presenta un scrapbook de evocaciones de viajeros y residentes en Venecia junto con sus propias anotaciones fugaces, impresiones sobre los símbolos, la atmósfera,  los inventos vénetos o los artistas. Pero más allá de la Venecia de la pintura de la música y de los libros, también nos lleva de visita a los cementerios, los barrios de putas, las iglesias y los museos. 

"Cuadros convertidos en nuevos cuadros según nuestro gusto personal. El cuadro escogido se divide y se multiplica. Lo que era un soneto o un poema extenso se convierte en una galería de estrofas sueltas, en una antología de versos aislados y certeros, memorables" (p.16)

Nos hace recomendaciones:

"... a Venecia hay que llegar en barco porque hacerlo en tren es como entrar en una casa por la escalera de servicio" (p.11), aunque si se llega en tren, como Lamillar en su primera visita de 1985, es también mágico, como dijo Juan Gil-Albert "Salir a pie llano de una estación de ferrocarril como tantas y encontrarse en una ciudad mecida en las aguas sorprende como una especie de irrealidad" (p.13)

"Propósito de no componer (dentro de lo posible) la figura del turista en Venecia. Para ello: no góndolas (...), no cafés en el Florian o en el Cuadro, no cristal de Murano (...), no máscaras (...), no vespertinos conciertos de Vivaldi en iglesias dieciochescas a cargo de inciertas orquestas de cámara que conjugan en sus nombres virtuosismo y venecialidad" (p.31)

Revisita los estereotipos de la ciudad:

Josep Pla en sus Cartas de Italia"Navegar en góndola es como pasar una pluma de perdiz joven sobre una cucharada de jarabe de toronja" (p.17)

"Y del canto de los gondoleros a su caligrafía, ya que para Régnier son "escribas de las aguas" que inscriben "con el extremo de los largos remos, en la superficie de los canales y sobre la página fluida de la laguna, las letras de un misterioso alfabeto" (p.63)

"Una ciudad cuadrícula, donde todas las medidas, todos los acentos y todas las rimas debían ser los justos y necesarios para crear el soneto perfecto" (p.42)

Enriquece el relato con cartas y postales:

"Cuenta Pedro Salinas en una carta a Katherine Whitmore que en 1939 conoció en México a un "tipo curioso" que decía que "en Venecia todas las calles están abnegadas" y que "no se puede circular más que en glándulas" (p.79)

Tres postales desde el Lido (pp.115, 116) de François Mauriac, Ferdinand Bac y del New York Times.

... y anécdotas:

"... según Cunqueiro, fueron los venecianos, en el siglo XVII, los que enseñaron a Europa cómo tomar café y establecieron cuatro condiciones para el brebaje: "Dulce como el amor, puro como un ángel, negro como el demonio y caliente como el infierno" (p.58)

"El fuego y el agua para poner fin, para echar sombras sobre la relación entre dos novelistas: Constance Fenimore Woolson y Henry James. Algunos biógrafos sostienen que la novelista estaba enamorada del novelista, y que ese amor, al parecer imposible por la discreta homosexualidad de James, propició el suicidio de Constance en Venecia, en 1894. Por indicación de la familia, Henry James acudió a la ciudad para hacerse cargo de las pertenencias: primero quemó las cartas que él le había enviado, y luego no tuvo mejor idea para deshacerse de sus vestidos que salir en góndola al Gran Canal y arrojarlos al agua. En vez de hundirse, los vestidos flotaron alrededor de la góndola, como si fueran fantasmas de colores que revivían historias del pasado, una emboscada textil para el americano impasible" (p.87)

Más allá de los confines de Venecia, evoca en nuestra mente paralelismos con Sevilla (la crestería de la Virgen de la Concepción), con El Prado (Retrato de muchacha de Tintoretto) o con la mezquita de Córdoba entre otros.

Y siempre dejando algo para que deseemos volver, porque como dijo Umberto Eco: "Venecia es inabarcable. Siempre queda algo para ver en el próximo viaje, porque una iglesia está en restauración, un cuadro está prestado, hay una huelga de museos, por mil razones. Cada viaje significa rectificaciones, ampliaciones, asombros, consagraciones y desacralizaciones" (p.139).

Nosotros nos hacemos eco de las palabras de  Luigi Goto, Il Ciego D'Adria que en 1570 hablaba de las volteretas del recuerdo y la memoria: "De este deseo de regresar a ella, que pesa sobre todos los que la abandonaron, tomó el nombre de Venetia, como si dijera a quienes la abandonaron, en un dulce ruego: Veni etiam, vuelve" (p.11). Escuchamos la petición embaucadora de la ciudad y buscamos la agenda para ver cuándo podemos volver a la Serenissima.

"Henri de Régnier: El recuerdo de Venecia deja en el espíritu como una ceniza de luz"  (p.24)

"Mary McCarthy: "Venecia es una postal fracasada de sí misma" (p.25)

"Viajamos más, pero (Dice Wislawa Szymborska) "en lugar de recuerdos volvemos con fotos" (p.137)


Os dejo un podcast de Radio Euskadi "La casa de la palabra" con la intervención de Juan Lamillar el 13 de mayo de 2017.

Saturday, July 29, 2017

Love in Poems: Karmelo C. Iribarren




ESO ERA AMOR

Te veía
llegar,
cruzar la puerta,
darme un besazo en el morro,
mirarme a los ojos
de esa manera única,
como sólo tú miras
a los ojos: rompiendo
el calendario.


                          Te veía
hacer esas cosas sencillas
que tú haces
para que el mundo 
entre en razón;

y no sabía
a quién
darle las gracias.

Saturday, April 8, 2017

Personal Correspondence: Federico García Lorca (II)

Os traigo una tercera entrega de la serie de podcasts Baúl de Cartas, que ya referenciamos en anteriores entradas, centrada en este caso en la figura del escritor Federico García Lorca, de quien hemos hablado también en anteriores anotaciones

En este audio se recogen dos fragmentos de correspondencia lorquiana. Una carta del poeta a Miguel Hernández y otra de Dalí a Lorca. La primera es la respuesta de Lorca a una carta de Hernández donde éste le manifestaba su preocupación por el poco éxito de su primer libro. Lorca le responde con una carta llena de ánimo y cariño, donde alaba su "fuerza vital y luminosa", la ternura de su "luminoso y atormentado corazón" y le recomienda escribir, leer, estudiar, luchar y no ser vanidoso de su obra, pues "los libros de versos caminan muy lentamente". El segundo fragmento procede de una carta de Dalí a Lorca donde le ofrece una "cura de mar" y un poco de paganismo para contrarrestar su "borrasca cristiana".

A continuación el extracto que incluyen en la página de Literariedad:

A 80 años de la muerte de Federico García Lorca lo recordamos con sus cartas. Si bien su nombre es uno de los más destacados de la historia de la literatura, para este programa de radio nos hemos fijado también en su relación con la música. Algún vez respondió en 1933 a una entrevista «Ante todo, soy músico» y fieles a su declaración quisimos detenernos en este aspecto.



Era talentoso tocando el piano, amante del flamenco y la música tradicional. Fue cercano a grandes músicos de su época en España e incluso participó junto con la cantante y bailarina La Argentinita en algunas grabaciones. Música de sus amigos y contemporánea inspirada en su literatura estará ambientando este capítulo de Baúl de Cartas.
Sus ideas y su inclinación sexual lo convirtieron en un personaje molesto para las fuerzas sublevadas contra la república, quienes terminaron interrumpiendo su vida y su creación en 1936 cuando fue fusilado. Poco antes de esto dejó esta última carta.


 Madrid, junio de 1936
Señorito musiquito
Adolfito Salazar,
de su Amigo Federico
(Urgente)
Queridísimo Adolfo:
Me voy dos días a Granada para despedirme de mi familia. Como me voy en auto, por eso ha sido la cosa precipitada y nada te dije.
Me gustaría que si tú pudieras, y sin que lo notara Bagaría, quitaras la pregunta y la respuesta que están en una página suelta y escrita a mano, página 7 (bis), porque es un añadido, y es una pregunta entre el fascio y el comunismo que me parece indiscreta en este preciso momento, y además está ya contestada antes. Así es que tú la quitas y luego como si tal cosa. No conviene que se entere nadie de esto, pues sería fastidioso para mí.
Abrazos.
Federico

“Cuando yo me muera, enterradme con mi guitarra bajo la arena” García Lorca

Saturday, April 1, 2017

Personal Correspondence: Amelia Earhart

Fonte: https://literariedad.co/2017/03/19/aviadora/

Nunca esquecerei a visita á casa museo de Amelia Earhart en Atchinson (Kansas). Amelia Earhart foi unha muller extraordinaria, unha das primeiras mulleres aviadoras. Independente, forte, decidida, brillante, creativa, atravesou o Pacífico, viaxa 33.000 kilómetros arredor do mundo (case dá a volta completa), mantivo o seu apelido a pesares de casar (cousa pouco común nos EEUU, e máis no seu tempo).

Este podcast de Baúl de Cartas, que xa referenciamos noutra ocasión, está adicado á "Raíña do aire", a "Lady Lindy", ambos alcumes que se gañou dona Amelia. Recolle varias cartas de Amelia, entre elas unha que lle entregou ao seu marido, George P. Putnam, no día da súa voda. O home propúxolle casamento seis veces ata que finalmente Amelia accediu, non sen "dúbidas" e unha sensación de "renuncia", de ser "unha das decisións máis estúpidas da súa vida"

De feito, nesa carta indícalle que non vai haber ningún "código de fidelidade medieval" na súa parella, que se deben comprometer a "non interferir no traballo do outro", e que quere "manter un lugar onde poida ser profundamente [ela] mesma" pois non soporta "os confinamentos, por moi atractiva que sexa a gaiola".

Convídovos a escoitar  o podcast na súa integridade, paga a pena.

Wednesday, November 23, 2016

Hands in Poems: Lucille Clifton



Won't You Celebrate With Me

won’t you celebrate with me
what i have shaped into
a kind of life? i had no model.
born in babylon
both nonwhite and woman
what did i see to be except myself?
i made it up
here on this bridge between
starshine and clay,
my one hand holding tight
my other hand; come celebrate
with me that everyday
something has tried to kill me
and has failed.

Click here to listen to the author reading her text

Wednesday, October 5, 2016

Letters in Poems and Music: Gabriela Mistral

Miro Villar compartió el enlace a este artículo de Literariedad,  una revista digital semanal que tiene como objetivo, en palabras propias, responder "a la idea de poeta que suscitó Jaime Sabines: “No soy un poeta, soy un peatón”, de modo que la literatura, el cine y el teatro, así como todas las obsesiones de la vida, y de la muerte, se asumen como calles, lugares de encuentro y desencuentro, [buscando] difundir la crítica, la ficción, la poesía (y el pensamiento en torno a la misma) sin ninguna razón más que la de existir como todas las cosas: por un impulso ciego y desbocado".

El artículo incluye un podcast de 25 minutos perteneciente a una serie de programas de "Baúl de Cartas" que se emiten en la Emisora Cultural de Pereira Remigio Antonio Cañarte cada lunes y que se pueden escuchar en Soundcloud. Baúl de cartas "es un espacio con olor a letras, a polvo, a cartas, a historias, donde la literatura y la música se unen para dar a conocer a grandes personajes".

Este programa se centra en la figura de Gabriela Mistral, seudónimo de Lucila de María del Perpetuo Socorro Godoy Alcayaga, una poeta, diplomática, feminista y pedagoga chilena. Hija de un maestro de escuela, trabajó como profesora de secundaria, directora e inspectora, estudió escuelas y métodos educativos en diversos países. Fue (y es) la única mujer de Latinoamérica en obtener un Premio Nobel de Literatura (1945). Es llamada "la poetisa de América", "la voz más pura y auténtica del espíritu americano". Sus Sonetos de la muerte, fantásticos, desgarradores, están dedicados a Rogelio Ureta, funcionario de ferrocarril que se suicidó con 17 años y que se dice que fue el gran amor de Gabriela.

El podcast alude también a la correspondencia de la poeta, en particular dos cartas. Una de ellas de entre los centenares que envió a Manuel Magallanes Moure confesándole su amor:

"Todo me lo has barrido (...) No tengo tibieza de brazos, palabras afectuosas y actitud de amor sino para ti (...) Soy seca. Soy dura. Soy cortante (...)"

Y otra fechada en 1912 en los Andes a Rubén Darío, expresándole su admiración de una forma ferviente y tierna:

"Yo le mando en estas hojas extensas toda aquella pura y fragante que es el querer (...) Poeta, soy una mujer flaca, y por lo tanto soy maestra (...) He dado en la debilidad de querer hacer cuentos y estrofas para mis pequeñas, y las he hecho (...) Usted me mete en mi cuento, en mis estrofitas, hiladas volantes en una cosa inútil y vulgar..."

Os recomiendo escuchar el podcast completo, que incluye una lectura de la poeta del texto "La casa", así como varias canciones, musicalizaciones de poemas de Violeta Parra. Os dejo una de ellas, de Pascuala Ilabaca musicalizando el poema "En tierras blancas de sed".



"En tierras blancas de sed"

Hincho mi corazón para que entre
como cascada ardiente el Universo.
El nuevo día llega y su llegada
me deja sin aire.
Canto como la gruta que se llena
canto a mi día nuevo.
Canto.

En tierras blancas de sed
partidas de abrasamiento,
los cristos llamados cactus
vislumbran desde lo eterno.

Y el espino y el espino
braceando su desespero.

La tierra crispada y seca
se aparea con sus muertos.

Y el espino y el espino
braceando su desespero.

Y el chañar cociendo el fruto
del sol que se lo arde entero.

Soledades, soledades,
desatados peladeros.

Un río que suena
no sé dónde, de aguas
se me viene al pecho
y que es de cascada.
Me paro y escucho
sin ir a buscarla
¡agua, mama mía
hija mía, agua!


Sunday, October 2, 2016

Words in Poems: Brian Bilston

Brian Bilston é un poeta peculiar, chamado o poeta laureado non oficial de Twitter. Todo comezou cun chío, hai tres anos, que máis que un poema era un xogo de palabras.


YOU TOOK THE LAST BUS HOME

you took
the last bus home

i still don’t know
how you got it through the door

but you’re always doing amazing stuff

like the time
when you caught that train


Neste interesantísimo podcast de BBC Radio 4 Four Thought, Brian Bilston explica que non se considera un poeta porque para el un poeta é alguén de intensidade, serio, e el, pola contra, non se ve así, e ademais, aduce, non sabía nada do pentámetro iámbico, de haikus, e moito menos soñaba con publicar un libro.




Porén, desde aquel primeiro poema, comezou a recibir chíos de lectores que lle dicían:"Odiaba a poesía na escola, pero agora rechouchío os teus poemas" e comezou a examinar o que preocupaba á xente, o que comentaban en Twitter, o que os facía felices e os entretiña e o que os entristecía. Viu que o que máis irritaba en xeral eran as faltas ortográficas e gramaticais. Por cada chío cun fallo había centos de chíos corrixíndoo e comentándoo, o que chaman os anglofalantes, grammar police, especialmente obsesionados coa Oxford comma.

IN PRAISE OF THE COMMA 

How, great, to, be, a, comma, 
and, separate, 
one, word, fromma
nother.

Desde entón comezou a experimentar coa forma sempre dentro das restriccións de Twitter: un caligrama en forma de árbol, unha infografía, un diagrama de Venn ou unha folla de Excel.

Ve Twitter como algo máis que un haiku eterno. É un medio que ofrece "unha oportunidade para presentar poesía onde e cando a xente a precisa, e tamén para interactuar cos/as lectores/as."


WORD SWALLOWING

it was like
she’d swallowed
the dictionary

not because of her
voluminous vocabulary
and vaniloquent verbosity

but the fact she had
an abnormally ample
Adam’s apple

Brian Bilston di que non é poeta, que só busca divertirse. Desde logo, el divertirase, pero os seus lectores tamén.

Saturday, August 20, 2016

The Heart in Articles: Carlos Casares (I)

Despois de ler este fermoso artigo de Ramón Nicolás onde louva as calidades de Carlos Casares (1941-2002) para "abrazar e seducir a palabra" e que califica a experiencia lectora coma "deixarse asolagar pola palabra de alguén que ten como bandeira depurar e pulir arreo" entroume curiosidade por este escritor que ademais será homenaxeado no Día das Letras Galegas do 2017. 

Ía comezar por Un país de palabras (1998) pero ao final por casualidade, empecei con outro. La Voz de Galicia vén de publicar un volume, Os agostos de Casares (2016), que recompila os artigos aparecidos nese mes entre os anos 1997 e 2001. Como se indicou neste artigo previo ao lanzamento, "son 155 textos que condensan as calidades polas que as columnas do escritor tiñan tanto éxito, xa que era quen de abordar calquera tema cunha sinxeleza e claridade da que podía gozar todo tipo de lectores".



Hai de todo neste libro: lembranzas, anécdotas e efemérides, pero a verdade é que foi un acerto publicalo no verán, porque as páxinas saben a xeado, ulen a mar e evocan imaxes de viaxes en barco e comidas baixo unha uveira. Lectura ideal para o mes de agosto.

Paréceme daquela axeitado comezar co primeiro artigo que se inclúe no volume que fai alusión aos cemiterios (tema recurrente tamén nesta bitácora) e unha acertadísima conclusión. Para máis información sobre esta "reciclaxe" da enerxía da morte, recoméndovos a lectura deste artigo de hai uns anos da BBC Mundo e a escoita deste podcast de Nieves Concostrina (Radio 5) "Polvo eres" onde fala deste mesmo tema, o reaproveitamento da "caloriña dos crematorios".

Cuestión de lóxica

venres 1 de agosto de 1997

En relación co artículo de onte, no que contaba cómo os responsables do crematorio da cidade sueca de Helsingborg, a un tiro de piedra da cidade dinamarquesa de Elsinore, a mesma onde se ergue o célebre castelo de Hamlet, lle tiñan vendido a unha empresa privada a enerxía que se desprende dos fornos de queimar cadáveres, un amigo meu preguntoume polas dimensións da urbe citada. En realidade, non se trata de ningunha urbe, senón dunha modesta capital de provincias, célebre polo seu porto e os seus ferries.

A pregunta, como se pode apreciar fácilmente, ten a súa lóxica. Segundo este amigo, sería necesario un funcionamento continuo dos fornos para que a enerxía xenerada pola combustión dos mortos puidese ser aproveitada. Trátase dunha observación razonable, na que eu non pensara. Polo tanto, a noticia encerra algunha contradicción.

Non sabería dicir cantas defuncións se producirán ó día en Henlsinborg, aínda que non máis que en Ourense ou en Lugo, dúas cidades de dimensións similares á sueca. Ou sexa, unha cantidade que se pode contar cos dedos das dúas manas, se un xuzga polas esquelas dos periódicos. Non creo, polo tanto, que a enerxía producida dea para pouco máis que algúns minutos de calefacción. Neste sentido, as contas parecen claras. A non ser que aceptemos que un corpo humano, co corazón incluído, pode ser coma un volcán.

Sunday, February 28, 2016

Love Letters: Do We Save them? Where? Why?

"You are always new. The last of your kisses was ever the sweetest; the last smile the brightest; the last movement the gracefullest. When you pass'd my window home yesterday, I was fill'd with as much admiration as if I had then seen you for the first time...Even if you did not love me I could not help an entire devotion to you."

This is an excerpt from John Keats's love letter to Fanny Brawne, found in the book Bright Star: Love Letters and Poems of John Keats to Fanny Brawne. Although they knew each other for just a few short years and spent a great deal of that time apart due to Keats's worsening illness, which forced him to live abroad, Keats wrote again and again about Fanny - his very last poem is called simply "To Fanny" - and wrote love letters to her constantly. She, in turn, would wear the ring he had given her until her death.

Don't  you agree that there is a certain allure in love letters? The thoughtfulness, the time devoted choosing the appropriate words, the handwriting, the unsteady hand when writing a moving segment, ... I don't think a WhatsApp message has quite the same effect on the receiver.

 I strongly encourage you to listen to this podcast by Michelle Janning, a sociologist at Whitman College. Her talk, "Why Love Letters Matter, Even in the Digital Age", analyses how stuff matters in our social life, and how the things we save (and where we save them) says a lot about us. I have tried to summarize some of the aspects she discusses right below.


"Letters matter because they represent memory at both the individual and collective levels (...) Letters matter because they are the texts of our identities". They are useful for self-definition, who we are or who we don't want to be any more. But it is not only about them, when aggregated, they can give information about a collective memory.

M. Janning carried out an online survey of about 400 individuals in the USA, analyzing the use of paper letters (both in digital and paper formats), paper cards, emails, notes, Facebook messages, cell phones, landline use, Skype and Snapchat in romantic relationships. She wanted to map out the different meanings people attach to digital, audiovisual and paper communication, and how age and gender influence saving practices.


What different meanings do people attach to love letters? Her findings indicated that most people still save love letters (over 75%) even if they agree they are fading away.  The most commonly noted assets of paper letter-writing were tangibility, sacredness, rareness and a tendency to promote intimate communication. 

ICTs create a presence in absence for partners in long-distance relationships, and "meaning" to them is based on the ability to reach their partner quickly. However, the fans of paper letters rely on the romanticized image of life before ICTs when lovers are perceived to have spent more time on the singular task of communicating with one person at a time. The other side is really about their asynchronous nature, which allows them to be less inhibited and more strategic in self-presentation. Both writer and receiver exercise patience, and it always requires delay and inefficiency. 

As regards the saving practices, Janning points out that  "Possessions are extended selves that serve as memory markers." Saved objects help people remember relationships and stir emotions about a past relationship. Our digital versions of objects, because of their intangibility, are less a part of our selves, and they have different rituals of possession and disposition. 

Age does not affect whether people save mementos. It is more common to save objects from romantic relationships than not to save them. Younger respondents are more likely to save digital letters than older respondents, but saving love letters is a timeless behavior that spans generations.

Gender affects whether people save relationship mementos. Women save more love letters, but when it comes to frequency, men revisit their saved love letters more than women. 

Janning states that there are people who still write paper letters because to do so connotes a love and devotion that seems to be lost and she says that we need to be more thoughtful now, because it is not only the content that requires scrutiny by the writer, but also the format.

Her final advice:  First, learn how to address an envelope; second, remember that individuals and relationships should think about what is most meaningful for them and their partner in their communication, that is, couples should intentionally discuss communication preferences.

I invite you to visit her blog, where she also looks into some other aspects, such as the location where people store love letters. Don't miss the "About" section and her explanation about the "between-ness" of life which I share, by the way.