Literary Walks (VI): O xardineiro dos ingleses

Hai unha semana faciamos unha visita literaria por Vilagarcía de Arousa da man do escritor Marcos Calveiro para visitar os escenarios da súa exitosa novela O xardineiro dos ingleses (2017).

Comezamos o roteiro visitando o cemiterio británico construído en 1910 para dar sepultura a maríns   británicos. Un espazo modesto e íntimo, case nu a excepción dunha ringleira de lápidas e unha tumba nun dos xardíns laterais. Hai unha ducia de maríns enterrados aquí, 10 deles que morreron afogados. Recibiron tamén sepultura neste camposanto Alexander Lindsay (cónsul británico en Vigo) e a súa muller; e Charles Lessner, enxeñeiro de minas e un dos primeiros coidadores do cemiterio, casado con Josefina Porto.

Calveiro contábanos que o xermolo da novela foi a lectura dunha noticia que mencionaba a Ramón Rebolo, un veciño de Rubiáns que coidou desinteresadamente este espazo durante 50 anos; así como unha das tumbas coa lápida en branco.

O resto do roteiro contextualizounos no equivalente galego dun periodo no que o mundo andaba a voltas coa Revolución Rusa, o Easter Rising, os primeiros voos transoceánicos ou os avances na ciencia atómica. Vilagarcía era entón unha vila de entre 5.000 e 8.000 habitantes que recibía uns 15.000 estranxeiros, maiormente británicos, que paraban na ría de Arousa para as "invernadas". 

A fasquía da vila, tal como nola evocou Calveiro, era cosmopolita, moderna, chispeante. Había un constante fluxo de mercadorías, unha praia urbana (desparecida), festas en mansións, balnearios e cafés musicais, mulleres que xogaban a hóckey herba, domingueiros que viñan en tren ver os barcos atracados no porto, e xente de sona que viviu entre as súas xentes, como Sorolla, Lorca coa súa La Barraca ou Alfonso XIII e a súa familia. 

Agora, coas referencias do contexto físico, resta o máis importante: mergullarse na ficción para descubrir a historia de Delia e do xardineiro dos ingleses.

Moitísimas grazas a Marcos Calveiro así como ao Servizo de Cultura e Lingua da Deputación de Pontevedra e á AELG por organizar estes roteiros literarios.

Escultura de Ramón Conde, Man con man homenaxe ás homes e mulleres do mar. A plaquiña le: "Todos vamos pasando y el tiempo con nosotros: / Pasa el mar, se despide la rosa, / Pasa la nena por la sombra y por la luz, / y ustedes y nosotros pasamos, pasajeros" El barco, Pablo Neruda, 1959

Marcos Calveiro mostrándonos os restos do antigo Teatro de varietés

Localización da antiga Banca Deza 

Salón García

Emprazamento onde estaba o balneario

Peixería preto de onde atracarían dornas e bucetas cando o mar chegaba ata aquí 

Pazo Vista Alegre

Unha das mansións d'A Comboa: Mansión de Medina de las Torres (coñecida popularmente como Mansión dos duques de Terranova)

Outra das mansións, a casa da familia González Garra (coñecida como a Casa do Lago)

Para saber máis:

• Ficha d'O xardineiro dos ingleses (Editorial Galaxia)
• Alfaias, o blog de Marcos Calveiro
• Artigo en Faro de Vigo sobre o roteiro (02/09/2018)
• Artigo en Diario de Arousa sobre o roteiro (30/08/2018)
• Artigo en La Voz de Galicia sobre a posible cesión do British Naval Cemetery ao Concello de Vilagarcía (31/12/2017)
• Artigo en La Voz de Galicia sobre a presentación da novela no Salón García (20/12/2017)
• Vídeo (extracto de Desde Galicia para el mundo) sobre o cemiterio naval de Vilagarcía (19/11/2015)
• A Vilagarcía antiga, web de recuperación e difusión histórica de Vilagarcía de Arousa