Letters in Poems: Letter to My Wife

O mar máis fermoso: 

aínda non se cruzou.

O neno máis fermoso:

aínda non medrou.

Os nosos días máis fermosos:

aínda non os vimos.

E as palabras máis fermosas

que che quería dicir:

aínda non chas dixen

Nazim Hikmet

Nazim Hikmet (1902-1963), foi un poeta e dramaturgo turco nacido en Salónica, que estudou socioloxía e ciencias económicas en Moscú onde quedou impresionado pola Revolución Bolxevique e ingresou no TKP, o Partido Comunista de Turquía. Voltou a Estambul en 1924, onde case o arrestan pola súa labor nun diario do TKP, de feito xulgáronno e tivo que exiliarse á Unión Soviética. De novo regresa a Turquía en 1928 onde en anos sucesivos acaba no cárcere por acusacións varias (asociación ilegal, sedición,...) e continuará escribindo poemas, artigos, relatos e ensaios, entre eles dúas das súas obras máis importantes,  os poemas narrativos de A epopea do xeque Bedreddin (Şeyh Bedrettin Destanı, 1936), nos que glosa a  figura dun líder relixioso revolucionario do século XIV; e Cartas a Taranta Babd (Taranta Babu'ya Mektuplar, 1935), sobre a invasión de Etiopía polas tropas de Benito Mussolini.

Hikmet adoitaba dicir: "Son poeta, vou asubiando polas rúas e debuxando nas paredes os meus poemas en forma de raios..."

Cheguei a Nazim Hikmet por unha entrada no blog As crebas, de Miro Villar, onde aparecía un texto do poeta maltés Stephen Cachia dedicado a Hikmet, Neruda e Lorca. E despois pensando de onde me soaba o nome, recordei un relatiño que lera en Los hijos de los días (2012) de Eduardo Galeano:

Enero 6

Tierra que espera

En el año 2009, Turquía devolvió la nacionalidad a Nazim Hikmet y reconoció, por fin, que era turco su poeta más amado y más odiado.

Él no pudo enterarse de esta buena noticia: había muerto hacía medio siglo en el exilio, donde había pasado la mayor parte de su vida.

Su tierra lo esperaba, pero sus libros estaban prohibidos, y él también. El desterrado quería volver:

Todavía me quedan cosas por hacer.
Me reuní con las estrellas, pero no pude contarlas.
Saqué agua del pozo, pero no pude ofrecerla.

Nunca volvió.

E aquí vos queda un poema que é unha "Carta á súa muller" na versión orixinal e tamén no meu intento ao galego desde a versión inglesa de Randy Blasing e Mutu Konuk.

11-11-1933
Bursa Hapisanesi

Bir tanem!
Son mektubunda:
"Başım sızlıyor
yüreğim sersem!"
diyorsun.
"Seni asarlarsa
seni kaybedersem;"
diyorsun;
"yaşıyamam!"
Yaşarsın karıcığım,
kara bir duman gibi dağılır hatıram rüzgarda; yaşarsın kalbimin
kızıl saçlı bacısı
en fazla bir yıl sürer
yirminci asırlılarda
ölüm acısı.

Ölüm
bir ipte sallanan bir ölü.
Bu ölüme bir türlü
razı olmuyor gönlüm.
Fakat
emin ol ki sevgilim;
zavallı bir çingenenin
kıllı, siyah bir örümceğe benzeyen eli
gecirecekse eğer
ipi boğazıma,
mavi gözlerimde korkuyu görmek için
boşuna bakacaklar
Nazıma!


Ben,
alaca karanlığında son sabahımın
dostlarımı ve seni göreceğim,
ve yalnız
yarı kalmış bir şarkının acısını
toprağa götüreceğim...

Karım benim!
İyi yürekli
altın renkli,
gözleri baldan tatlı arım benim:
ne diye yazdım sana
istendiğini idamımın,
daha dava ilk adımında
ve bir şalgam gibi koparmıyorlar
kellesini adamın.

Haydi bunlara boş ver.
Bunlar uzak bir ihtimal.
Paran varsa eğer
bana fanila bir don al,
tuttu bacağımın siyatik ağrısı,
Ve unutma ki
daima iyi şeyler düşünmeli

bir mahbusun karısı.

11-11-1933 

Cárcere Bursa 

O meu único amor!

A túa última carta di:

"A miña cabeza latexa,

o meu corazón está  atónito!"

Dis:

"Se te colgan,

se te perdo,

morro!"

Vivirás, querida,

o meu recordo esvaecerase como fume negro no vento.

Por suposto que vivirás,  dama roiba do meu corazón:

no século vinte

o loito dura

como moito un ano.

A morte -

un corpo  abalando nunha corda.

O meu corazón

non pode aceptar tal morte.

Pero 

podes estar segura

que se  a man peluda e 

arañenta dalgún xitano

me pon o lazo 

arredor do pescozo,

mirarán en  van polo medo

nos ollos azuis

de Nazim!

No  albor da miña última mañá

eu

vereite a ti e os meus amigos,

e marcharei

á tumba

sen arrepentirme de nada máis cá dunha canción sen rematar...

Miña dona!

De ollos máis doces có mel das abellas,

dourados, 

de bo corazón.

Por que che escribín

que me querían aforcar?

O xuízo apenas comezou,

e non se arrinca a cabeza dun home

coma un nabo.

Mira, esquece todo isto.

Se tes algúns cartos,

mércame roupa interior de franela,

a ciática estame dando a vara outra vez.

E non esquezas:
a muller dun prisioneiro

sempre ten que ter bos pensamentos.