Tuesday, September 12, 2017

Words in Books: Terra queimada


Terra queimada (2017), é a nova entrega narrativa de Ramón Caride Ogando. A historia de catro homes nunha partida que vai alén dos naipes:


“O Elixio, o Sindo, o Vicente e o Ramón. Os catro son parte da paisaxe da tenda-taberna (...) Semellan intemporais, coma as cadeiras de formica esportilladas, o calendario atrasado de cores esvaidas...” (pp. 13, 14)

Cos incendios co telón de fondo, teremos que ollar a través da cortina de fume para ir apalpando, recoñecendo, para  dar resposta á pregunta:  Quen son estes homes e cales son os lazos que os unen?

Procuramos a resposta capítulo a capítulo mentres Caride, coma se pilotase a avioneta de Héctor, nos fai planear ascendendo e descendendo. Ollando de lonxe ou zoomeando nas historias. Escoitando conversas na Taberna da Tareixa (p. 13); observando os abusos do Club Colina (p. 26); adentrándonos na Touza da Miranda, “unha fraga extensa, mesta, que leva cen anos sen cortar se cadra. Os actuais herdeiros –fidalguiños vidos a menos con ansia de cartos-, avisados de que a van declarar zona protexida no outono, levan meses convertendo en diñeiro canta madeira poden” (p.18); ou acompañando o loito no adro de Santa Eulalia de Sande (p. 63).

Facemos regresións no tempo, ao 1886, á fin da terceira guerra carlista, cando as gavelas carlistas dominaban os montes, porque “As guerras acaban nos papeis, pero no monte tardan máis” (p. 35). Unha historia, a de Sandre da Chavella e do Meteco, que aguanta o texto xa por si soa.

Deliciosa tamén a historia de Héctor e Sawa, contada a retallos contra o escenario das pateras, a rota dos afogados e os centros de acollida.

 “De súpeto, ela abrázase a el, con forza. É o primeiro home que a ve como é, de tantos e tantos como a miraron” (p. 60)

Finalmente, no derradeiro capítulo, voltamos ao presente e a narrativa sacúdenos con forza, comprendemos a magnitude do incendio e vén a desolación ao comprender que “... tanto esforzo en agachar as cousas, pero todo queda gardado en algún sitio. E resucita cando menos o esperas” (p. 72). O “seixo algo amarelo” (p.26) que tamén a nós como lectores nos pon de mal corpo, resulta ominoso.

Unha novela devastadora cun xiro final inesperado onde o lume trae parellos o coñecemento e a destrución. Coñecemento de vidas esfareladas. Destrución, non de  responsabilidades e consecuencias, senón da cordura e da paz finxida.

Daquela nota a turbidez do aire, o cheiro penetrante do fume, e pensa: “outro incendio, isto non ten parada” (p. 17)

“Pero cando apaguemos este incendio non ha tardar en vir outro” (p. 18)

“Todo o monte arde, puro lume na plenitude da súa enerxía entrópica. Unha inmensa cacharela (...) Unha apocalipse a cámara lenta” (p. 75)

“O monte segue ardendo, e a memoria. Eirados, casas e cabaceiros, pasaxes e devesas, toxos e carballos, carpazas e cunetas e camiños e historias vellas que se perden coa cinza e coa calor, que ascenden ao ceio, ao non ser. Que se perden coma muxicas, esfareladas...” (p. 81)

“O incendio vese a moitos quilómetros, na autovía chea de coches acelerados, de xente que pasa e non mira. A autovía ateigada de carros fumegantes, e de vidas malgastadas. Coma todas as vidas, a fin de contas” (p. 84)

No comments:

Post a Comment