Thursday, November 3, 2016

Letters in Books: Tes ata as 10

A morte do pai. O drama, a taquicardia, o cansazo, a ansiedade. Un mail que entra na caixa de correo enviado polo pai. Oh - oh.

Así é como Francisco Castro dá comezo á súa novela Tes ata as 10 (2014). E se non sabías que Castro é un enxeñoso contador de historias, quedarache ben claro antes de rematar o libro, algo que ocorrerá moito antes das 10 que o título che marca como límite.



A historia segue unha liña similar á dunha famosa novela (mesmo levada ao cine) de Robert James Waller ou da obra de teatro do libanés Wajdi Mouawad, Incendiesde cuxa adaptación á gran pantalla tamén falamos xa nunha entrada previa. A novela non deixaría de ser unha variación da clásica investigación dunha historia familiar que non é a que parece, se non fose polos elementos que engaden unha brisa fresca ao texto: as referencias a  outros autores (Verne, Dahl, Stevenson) e outros textos (A illa do tesouro, Charlie e a fábrica de chocolate, Dr Jekyll e Mr Hyde, Vinte mil leguas baixo dos mares) e por suposto as fermosas Cartas náufragas, un remosque inesperado na lectura. 

Alén disto, é unha novela sensorial, de deleitarse nos sabores dunha chocolatina ou de empanadillas na cama; de recender a fragancia da tinta; de escoitar o bater das teclas da Underwood, os pasos dunha muller nun piso ou as melodías dos Beatles; de evocar a frialdade dunha chave, a suavidade das páxinas dun xornal ou o papel brillante das fotografías; e sobre todo de mirar alén, de ver o que non se ve, de deconstruír o mito ata as cinzas e comezar a reconstruílo de novo. 

Voan as horas mentres acompañas ao modesto Toni na súa exploración da "burbulla de papel" (p.38) onde os libros son cruciais para atopar as solucións, para avanzar nas pescudas.  Pescudas que che estresan a ti case tanto coma a el, porque a riqueza emocional dos personaxes xa te envolveu, porque tamén ti queres ser quen de descubrir a onde levan as pistas nas notas mecanografadas, manuscritas e nos mails. E deveces por chegar antes ca el para abrir o libro, axitalo para ver se hai algo, gañarlle, non tanto para conseguir a chocolatina como para saber que vai pasar despois.

Desexas desentrañar o misterio, pero a poder ser, que sexa devagar, de xeito que se poida prolongar o suspense, porque quizais cando descubramos a verdade, igual non hai tesouro debaixo da illa, igual máis ben quedamos sen nada ao esnacar a base sobre a que se asenta o que sempre tomamos por certo, porque xa nos avisa a nota: "Sempre somos dous. Sempre hai dúas caras. Aínda que só poidamos amosar unha" (p.101)

E hai cartas, mails, notas, libros, e escrita das mans ao corazón. E por iso, o libro só se pode describir cunha palabra coa que o inglés dá na diana: "unputdownable."

"... cando se xubilase había abeirarse preto dos libros, das súas dúas enormes bibliotecas (...) mergullarse naqueles volumes que, grazas a el, alimentaron a miña infancia de fantasía" (p.15)

"Dicíame, "toma, le". Non dicía, "mira a ver se che gusta este" ou, "proba a ver que tal". Dicíame, "toma, le", e eu púñame a ler, e case sempre gustaba o que me daba" (p.25)

"Velaquí está todo o que importa, meu fillo (...) as cousas realmente importantes están todas neses libros que ves aí. As que alimentan o corazón están aí" (p.26)

"... deixaba caer un papel sobre o libro que estivese lendo, ou sobre os deberes, ou sobre as miñas mans ... " (p. 32)

"... tamén había cartas, incluso algunhas dentro dos seus sobres abertos, moitas asinadas por el e outras por outras persoas, algunhas viñan pegadas cunha grampa..." (p.85)

"Coa letra de meu pai, con aquela caligrafía inconfundible (trazo moi fino e moi estirado)..." (p.109)

"As palabras fundan o mundo. Poden destruílo tamén. As palabras e as formas en que son transmitidas. Por iso pode haber - téñoo oído así un cento de veces - murmurios que provocan furados no medio do peito que van entrar, e aniñar un monte de ledicia. E palabras que nos cegan e nos matan. Literalmente" (pp.196-197)

"Quérote. Quéresme?" Moi probablemente sobraba a segunda pregunta, mais precisaba oílo, ou lelo, da súa voz, escrito pola súa man, saíndo do seu corazón" (p.235)

No comments:

Post a Comment