Merlín e Familia is a shop located in Santiago's old quarter (Xelmírez, 14), which takes its name from a fantasy novel (1955) by Álvaro Cunqueiro (1911-1981). With that name you can already imagine it is quite a unique shop. The success of Merlín e Familia is a testament to the tenacity and taste of its owner, Patricia. It is a small shop, but it has what every person dreams of - a truly intelligent selection of items (books, music CDs, china, stationery, bags and jewellery) and someone who can give you reliable advice and further information about the items she sells. As they say in the Michelin guides, worth a detour.
When I visited last time, Patricia recommended a CD by Germán Díaz, Método cardiofónico, with a laidback, intimate tone. Fine mood music. I am leaving you a sample in this video below.
This time I settled for a notebook which is already on its way to Thailand, designed by Laura Tova, a Galician illustrator.
And of course, a book: O meu avó Carmelo (2011),written and illustrated by Dani Torrent and translated into Galician by Manuela Rodríguez. Even though it does not really deal with letters, the gorgeous illustrations include a lot of them, as you will see in the pictures.
Even though it is a book for children, it is really sweet and moving, a homage to a grandfather who taught the child so much. It is also about the passing of time, maturity and growing up, written from a tender, delicate viewpoint. As Kalandraka summarises it, "A nostalxia da nenez, o paso inexorable do tempo e o recordo da figura
entrañable do avó. Un relato sentimental que chega dende as nubes ao
buzón da memoria. "
Elizabeth Bishop (1911-1979) was a poet who lost both parents at an early age and was raised by her maternal grandparents and paternal relatives. She was independently wealthy and traveled to many countries, which she later described with great subtlety in her poems. She wrote slowly and published sparingly (about one hundred poems). It's a pity because during her lifetime, Elizabeth Bishop was underappreciated and her work won the admiration of her fellow-poets but never brought her the wider recognition she deserved.
Source: www.poets.org
To get some insight into Bishop's life, you can take a look at “The Art of Losing,” a delightful, moving selection of Bishop’s letters, published in 1994, with a short biographical introduction by Alice Quinn, The New Yorker’s poetry editor at the time. (The title is taken from Bishop’s poem “One Art”: “The art of losing isn’t hard to master; / so many things seem filled with the intent / to be lost that their loss is no disaster.”). The first letter is from 1934, when Bishop was twenty-three; the last, from 1979, is the note she left on her classroom door when she fell ill, just before her death, at the age of sixty-eight. The letters capture her in many different phases of life, and show her hopeful, exhausted, struggling, and satisfied.
Or take a look at Thomas Travisano's Words in Air: The Complete Correspondence Between Elizabeth Bishop and Robert Lowell(2010). Bishop and Lowell never stopped writing letters to each other, from their first meeting in 1947 when both were young, newly launched poets until Lowell's death in 1977. Lowell remarked in a letter to Bishop that "you ha[ve] always been my favorite poet and favorite friend." The feeling was mutual. Bishop said that conversation with Lowell left her feeling "picked up again to the proper table-land of poetry," and she once begged him, "Please never stop writing me letters―they always manage to make me feel like my higher self (I've been re-reading Emerson) for several days." And Lowell didn't stop writing to her until his death. 30 years' worth of delicious letters between two sensitive souls who, while their poetry could not be more different, inspired each other. It was an unconsummated love, as Bishop preferred women. Which of course, didn't prevent Lowell from almost proposing.
To conclude this entry, one of my favorite poems by Bishop, "One Art".
One Art
The art of losing isn't hard to master;
so many things seem filled with the intent
to be lost that their loss is no disaster,
Lose something every day. Accept the fluster
of lost door keys, the hour badly spent.
The art of losing isn't hard to master.
Then practice losing farther, losing faster:
places, and names, and where it was you meant
to travel. None of these will bring disaster.
I lost my mother's watch. And look! my last, or
next-to-last, of three loved houses went.
The art of losing isn't hard to master.
I lost two cities, lovely ones. And, vaster,
some realms I owned, two rivers, a continent.
I miss them, but it wasn't a disaster.
- Even losing you (the joking voice, a gesture
I love) I shan't have lied. It's evident
the art of losing's not too hard to master
though it may look like (Write it!) like disaster.
I couldn't find a translation to Galician anywhere, so here is my attempt:
A arte de perder
Non custa moito aprender a perder;
hai tantas cousas que parecen decididas
a perderse, que a súa perda non é calamidade.
Perde algo todos os días. Acepta o agobio
das chaves perdidas, a hora malgastada.
Non custa moito aprender a perder.
Ensaia entón unha perda maior, máis rápida:
lugares, nomes, a onde tiñas pensado
viaxar. Ningunha desas perdas traerá calamidade.
Eu perdín o reloxo da miña nai. E mira! o último ou
penúltimo de tres fogares amados perdín.
Non custa moito aprender a perder.
Perdín dúas cidades, preciosas. E, mesmo,
algúns recunchos que posuía, dous ríos, un continente.
Bótoos en falta, pero non foi calamidade.
- Incluso perderte a ti (a voz algareira, un xesto
que amo) non tería mentido. É obvio
que a arte de perder non custa moito dominala
aínda que poida parecer (escríbeo!) unha calamidade.
A delicate book with poems and illustrations about the dream-like feelings aroused in us when we are near the sea. Antonio García Teijeiro (1952) is the author of the poems in the book Palabras do mar (2015) and Xosé Tomás is the illustrator.
The book is part of a trilogy along with En la cuna del mar and Poemar o mar. I saw it in the Mercado da Estrela last December and I couldn't resist buying it. It now sits on my coffee table and I love its short poems and illustrations. It's so much more than a children's book - there are different types of poems (lullaby songs, an almost-haiku and an almost-limerick), references to the sea and the moon, to mermaids and boats, and a dialogue with poems by Manuel Antonio, Pablo Neruda or Rafael Alberti.
Beyond the book, I would like to recommend Versos e aloumiños, a blog by Antón García-Fernández and directed by Antonio García Teijeiro which was a fantastic discovery, especially the sections "A luz das palabras" and "Escaparate poético", which I will definitely be reading with interest.
Shakirawill always remind me of my sister, and Carlos Vives of a summer pre-Erasmus working in Coruña where "La Piragua" and "19 de noviembre" looped endlessly in the hi-fi as the soundtrack to hectic mornings.
And now these two Colombian singers have joined their voices to bring us the song "La bicicleta", which is a melodic vallenato. Vallenato means "born in the valley", by which it refers to the valley between the Sierra Nevada de Santa Marta and the Serranía de Perijá in north-east Colombia.
The music mixture uses the flauta de millo (a woodwind musical instrument of indigenous origin used in the music of Colombia's Caribbean coast) and Egidio Cuadrado's accordion as a basis.
It also serves to promote Colombia: The images that have leaked in the social media show part of the Caribbean coast of Colombia - Barranquilla and Santa Marta, birthplaces to Shakira and Carlos Vives. In fact, the lyrics are also a praise of those regions, as well as an ode to the eco-friendly advantages of riding a bicycle.
And of course it mentions a love letter written a while ago and carefully saved.
From May 13-28 there was an exhibition, Abstracción versus Figuración de Xoán Fernández, here in Ribeira (Centro Cultural Lustres Rivas), with a small selection of paintings by this Ribeiran artist.
Centro Cultural Lustres Rivas (Ribeira)
Leonardo na UCI (2008); An empty country (2016); A lectora de Cézanne (2014); Homenaxe a Hopper (2013)
Xoán Fernández (1938) is a self-taught artist, who has liked painting and drawing since he was a little child. He discovered Francis Bacon and Lucian Freud in 1962, when he traveled to London and visited the National Gallery and the Tate Gallery. While in Germany, he exhibited his drawings for the first time in a display in Sprendligen (1964). Since that moment, he exhibits in Spain, Belgium and The Netherlands, and his style will develop towards a more expressionist, later surrealist view, but deeply influenced by the Flemish and Dutch Renaissance painters.
Here are two of his pieces showing letters, the first one inspired by Jan Vermeer (you can see the entry we devoted to his paintings about letters here) and the second one which is very suggestive, even though it only shows objects, for some reason it seems to me to convey a lot of human emotion, don't you think?
We are going to take a trip down memory lane today with this song by Fórmula V, which takes me back to my childhood days and long road trips in a green Seat Ritmo.
Source: http:/www.autofacil.es
Fórmula V can be classified as "bubblegum pop", a genre of pop music with an upbeat, summer-y sound contrived and marketed to appeal to pre-teens and teenagers. Its classic period ran from 1967 to 1972, and a second wave emerged two years later and ran until 1977. I wasn't even born then but my father liked this music and bought the vynil discs and later the cassette tapes, so these songs were played in the car or at home in the record player. These vynil discs are still at home and I love their sound, the boxes they come in, their music and the memories associated to them. "Ahora sé que me quieres", "Eva María", "La fiesta de Blas", "Tengo tu amor" or "Busca un amor".
I did not know this song, though, "Vuelve a casa" (1969) which is about a letter begging you to recall the past times and come back home to me.
"Vuelve a casa"
Una carta voy a escribir y quisiera no llorar
Pues recuerdo cosas de ti que jamas podre olvidar
Una cosa quiero de ti mi amor oh yeeah mi amor
Que regreses a casa junto a mí.
Piensa un poco en el pasado y recuerda todo aquello
Esas cosas esos sueños que jamas se irán de mí
Una cosa quiero de ti mi amor oh yeeah mi amor
Que regreses a casa junto a mí.
Mira no se que motivo habrás tenido para dejarme
Quiza yo me haya portado mal
Pero por farvor vuelve ahora conmigo
Pues necesito tenerte otra vez junto a mí.
Piensa un poco en el pasado y recuerda todo aquello
Esas cosas esos sueños que jamas se irán de mí
Una cosa quiero de ti mi amor oh yeeah mi amor
Que regreses a casa junto a mí.
Don't you love to hear two versions of the same story? Be it an argument, an accident or a memory, I always enjoy listening to the different accounts of both implied parties, comparing impressions and ways of experiencing things.
The same happens with poetry, we sometimes have two accounts of a similar event or character, like in this case: Same title, same character (a mailman) but completely different stories.
Mark Strand's poetry (see previous entry) is known for a clarity reminiscent of the paintings of Edward Hopper, and for a deeply inward sense of language. His poems tell a story in a couple of lines, carrying heavy meaning, such as this one where there is a visit by the mailman at midnight.
Then we have Franz Wright(1953-2015), an Austrian-born but California-raised poet whose scale of experience runs from the homicidal to the ecstatic. His observation of the mailman (and by extent, ours) seems to summarise the agony of existence.
The Mailman
by Mark Strand
It is midnight.
He comes up the walk
and knocks at the door.
I rush to greet him.
He stands there weeping,
shaking a letter at me.
He tells me it contains
terrible personal news.
He falls to his knees.
“Forgive me! Forgive me!” he pleads.
I ask him inside.
He wipes his eyes.
His dark blue suit
is like an inkstain
on my crimson couch.
Helpless, nervous, small,
he curls up like a ball
and sleeps while I compose
more letters to myself
in the same vein:
“You shall live
by inflicting pain.
You shall forgive.”
The Mailman
by Franz Wright
From the third floor window
you watch the mailman’s slow progress
through the blowing snow.
As he goes from door to door
he might be searching
for a room to rent,
unsure of the address,
which he keeps stopping to check
in the outdated and now
obliterated clipping
he holds, between thickly gloved fingers,
close to his eyes
in a hunched and abruptly
simian posture
that makes you turn away,
quickly switching off the lamp.
Portrait of the Postman Joseph Roulin (1888) by Vincent Van Gogh
Hai un par de semanas atopei un regaliño
na Conserxaría: o libro Un verán (2015), de Xabier López Marqués, poeta e compañeiro no IES Número 1 de Ribeira. Agradézolle
enormemente a Xabier o agasallo porque hai tempo que lle ando a quentar a cabeza
preguntando pola súa escrita. E aquí me lanzo a escribir sobre o libro, por unha
banda, con decisión porque aborda o tema das palabras, da escrita, que
vimos tratando nesta bitácora; porén tamén cun pouco de medo, sabendo que entro
dentro do grupo que Xabier califica como “Lector
“analfabeto”” que busca a evasión, mesmo o divertimento, engadiría eu.
A lectura efectivamente
divertiume, e seméllame a escrita de Xabier un xogo de brincadeira onde ás
veces se ri del mesmo e por ende dos poetas e dos artistas, pero tamén do lector
(ou eu polo menos, como lectora, sentinme vacilada), o cal non deixa de ser
unha experiencia ben interesante. Finalmente, xa que empregarei citas, como vén
sendo habitual na bitácora, direi que as utilizo, non por “distanciarme do texto” (p. 15) senón por admiración, porque
desexaría que esas palabras se me tivesen ocorrido a min.
Nunha primeira ollada ao libro, chamáronme
a atención dúas cousas: unha é a orixinal caligrafía de Xabier, que me semella territorial, enerxética e espontánea. E a outra é que hai seccións
riscadas no texto. É a primeira vez que tal vexo nun libro, así que aínda
que estaba con outras lecturas, atraíume e non puiden pospoñer Un verán.
Xa no comezo, preséntase o libro coma unha
monlla de textiños “froito do estado de
ánimo vagaroso que me produciu a calor dun verán cheo de insomnios e de ritmos
moito máis prosmeiros que os habituais” (p. 9) que logo se explica que se
escribiron co motivo de “Gandainear,
vandiar, errabundar!” (p. 68). A súa “negación
do definitivo” e a concepción da “Obra
en continua transformación” explica os riscados, xa que lle gusta “amosar o borrador do traballo” que fai
para que se vexan “os vieiros polos que
[chegou] a unha solución ou a outra” (p. 59).
Encántame a reflexión sobre o desexo de “liberar as palabras para que sexan elas mesmas, soas, as que establezan as
relacións que desexen (tomando o tempo que precisen)” (p. 69), a ansia
debuscar “o prego máis inmaculado (...) Torcer as palabras sílaba a sílaba, fonema a fonema, ata escoar o máis
diminuto significado que poida agochar, levar a Lingua ao punto de escordadura
(de entorse?), de luxación, un tour de force” (p. 63).
E este proceso de escritura “apréndese. É unha
técnica. (...) é un oficio” (p. 44).Pero parello ao acto de escribir, está o de non escribir, e daquela “falamos
realmente de que non quede nada rexistrado no papel, ou nos referimos a
quitarlle lastre ao que se escriba” (p. 46). Indo máis ao específico, á
poesía en si, “Na Poesía a vida foxe
polas fendas dos fonemas de cada sílaba” (p. 12), “habita as palabras e os espazos que atopa entre elas ou dentro“ (p.
14), “todo depende do significado de cada
palabra, do seu emprego” (p. 56).
Neste sentido, o mestre das palabras
irrítase coa “falla de “precisión”, ese
descoido no rexistro” (p. 56) cando alguén di que algunha das súas
reflexións teñen moita chicha,
e cuestiónase se “Existe realmente un, só
un, lector “capacitado” para, polo menos, comprender, aínda que sexa
mínimamente, de que estou a falar?” (p. 67), punto que reitera noutras das
reflexións (“gustaríame empregar a
palabra verdasca, pero requiriría,
esixiría, un lector dos que non existe, que apreciase a súa silueta esvelta,
firme e flexíbel...” p. 38).
E por último, as miñas desculpas para o autor porque sei que a entrada
carece de rigor (“O rigor ten que ver
tanto coas verbas que non se din (coas que se rachan...) como coas que se din”
(p. 16)) e non entra na categoría de “discurso
maduro” (p. 67), pero espero que mo poidas perdoar, Xabier, porque pertenzo
ao grupo dos novatos que“aínda cren que o corazón é máis que un
músculo” (p. 14).
Graciñas, Xabier, polo libro e pola experiencia de aprendizaxe!
Marwan Abu-Tahoun Recio (1979) defines himself as a Spanish singer-songwriter and poet known simply as Marwan, son to a Palestinian and a Spaniard, according to the Wikipedia definition. He has published three books of poems and five music albums and on top of that, he has a blog where he publishes his poems or comments on different subjects.
Source: http://canciondeautor.es/media
I have to thank my sister, Raky Pastoriza, for introducing me to his music, through a special concert a couple of weeks ago in Sala Capitol as part of the Santiautor 2016 festival. It was a remarkable discovery. Marwan gave an intimate concert for the group of about sixty people that were there: teenagers, young couples, older people, mothers with their pre-teen daughters, ... a very varied audience that were mesmerised listening to him and Pez Mago singing and to his comments in between songs about where he finds inspiration to write.
Here are two things for you, the first is a poem which he dedicates to a likely unborn child of his, preceded by the synopsis given by the publishing house summarising his background and the book of poems La triste historia de tu cuerpo sobre el mío (2014); the second is a song written and interpreted by him, "Un día de estos". I hope you like them - I also recommend "Sueños sencillos", "Animales" or "15 minutos".
Marwan no se denomina a sí mismo poeta. Escribe poemas
pero es cantautor. Ahí ha desarrollado toda su carrera desde hace 10
años. Este es su primer libro de poemas; un libro que habla de
territorios afectivos y territorios sociales, del deseo de mejorar y del
deseo carnal, de la dificultad de tener verdad y comprensión entre dos,
y por extensión, de la tristemente lejana justicia social. Hay en este
libro poemas en los que no se sabe si es invierno o verano, pero se
siente lo desapacible. Otros que nos hacen ver que el destino son
siempre nuestras ganas. Muchos que nos harán reconocernos, entre
avergonzados y agradecidos. Perdonados. Son poemas que al hablar de un
hombre hablan de todos, porque este hombre tiene la capacidad de serlos
todos, tal es su empatía.
Carta a un hijo posible
Te quiero preguntar hijo mío,
si quieres que te traiga al mundo.
Me parece de recibo plantearlo
porque aquí afuera corre la pólvora
y el desprecio encabeza las listas municipales
y tu padre es un cobarde del montón
que nunca ha plantado cara a su jefe
y se miente a sí mismo algunas veces.
A pesar de eso, también considero necesario
decirte que aquí hay flores y donantes anónimos,
y que lo que no hice por mí lo haré seguro por ti,
Se adicamos a entrada número 100 desta bitácora ás mans, era predecible que a 200 ía ir para ao corazón. Historicamente, este órgano tense considerado o asento dos sentimentos. Sempre me pareceu fascinante que os exipcios o viran como a fonte da alma, a memoria, as emocións e a personalidade e, de feito, pesábase no xuízo despois da morte. Curiosamente, durante a momificación, gardábase o corazón e tirábase o cerebro.
Aristóteles tamén o dicía, o corazón era a fonte da intelixencia, o movemento e a sensación, comprían o cerebro e os pulmóns para o arrefriar; e aínda que outras fontes gregas, como Galeno (que pensaba que a razón se orixinaba do cerebro pero as paixóns do fígado!), estaban en desacordo con Aristóteles, o homiño influenciou moitísimo o pensamento europeo na Idade Media e só foi no Renacemento cando se deron conta que o corazón o que facía era bombear o sangue. Punto.
Entón, moitos autores se teñen centrado neste órgano como símbolo do pensamento, as emocións e a alma. E malia que xa sabemos a verdade científica, a metáfora segue persistindo e continúa a namorarnos. Xa vos contarei noutra entrada o que ten que dicir sobre isto o poetaXabier López Marqués.
Celebremos daquela esta entrada con cinco poemas escollidos sobre o corazón.
NEVER give all the heart, for love Will hardly seem worth thinking of To passionate women if it seem Certain, and they never dream That it fades out from kiss to kiss; For everything that's lovely is But a brief, dreamy. Kind delight. O never give the heart outright, For they, for all smooth lips can say, Have given their hearts up to the play. And who could play it well enough If deaf and dumb and blind with love? He that made this knows all the cost, For he gave all his heart and lost.
Ya habíamos presentado a Marie Curie en su faceta de escritora de cartas, en esta entrada donde hablábamos del libro Cartas Marie Curie y sus hijas. En el libro se hacía alusión a la amistad de Curie con Albert Einstein, con quien la familia coincidía en Engadina (Suiza) y que a veces Marie y sus hijas mencionan en las cartas, tanto en su faceta personal como profesional.
Por eso me gustó encontrar un artículo que recoge una carta de Einstein a Marie Curie. A continuación incluyo los contenidos del artículo de Valentinne Rudolphy:
"En noviembre del año 1911, Marie Skłodowska-Curie se encontraba a sólo semanas de recibir el Premio Nobel de Química. La primera vez que recibió un Nobel fue en 1903, en el área de la física y por lo que sería la primera persona en recibir dos premios en la historia de estos. Curie es, hasta la fecha, la única persona que ha sido reconocida en dos ciencias diferentes. A pesar de que su trabajo científico debiese haber sido lo único que interesara a las personas, parecía que a muchos les preocupaba más su vida personal.
Su esposo Pierre Curie había fallecido en 1906, dejando viuda a Marie. Luego de unos años se vio involucrada en una relación romántica con el físico Paul Langevin, quien había sido un estudiante de doctorado de Pierre. La relación causó problemas en la casa de los Langevin, debido a que no estaba separado legalmente de su esposa, pero nada se comparó con la reacción del público.
Fotografía tomada de http://www.upsocl.com
Curie, Langevin y cerca de otros 20 científicos fueron invitados a una conferencia a la que sólo se accedía a través de invitaciones que fue llevada a cabo en Bruselas en el otoño de 1911. En este tiempo, la correspondencia amorosa de Curie y Langevin había sido entregada a la prensa por la esposa de éste, quien describió a Curie como una malvada rompehogares. Al volver a Francia, Curie fue recibida por una turba que rodeaba su casa y que aterrorizó a las hijas de esta. Curie y sus hijas debieron salir del hogar de manera temporal hasta que se calmaran los ánimos.
Albert Einstein había sido presentado por la científica en la conferencia de Bruselas, e indignado por los medios de comunicación, le escribió la siguiente carta, que fue descubierta por el astrobiólogo David Grinspoo, quien revisó los documentos de Einstein, hace poco puestos a la disponibilidad del público de forma online gracias a Princeton University Press.
Estimada Señora Curie:
No se ría de mi por escribirle sin tener nada cuerdo que decir. Me encuentro muy enojado ante la forma en que el público cree tener el derecho de involucrarse en sus asuntos y siento que definitivamente debo expresar este sentimiento. Sin embargo, estoy convencido que odia a esa multitud, sea que la respeten con generosidad o que deseen saciar su deseo de sensacionalismo con usted. Me siento en la obligación de decirle lo mucho que admiro su intelecto, su propósito y su honestidad y que me considero afortunado de poder haberla conocido en persona en Bruselas. Todos aquellos que no forman parte de esos reptiles están muy felices, tanto ahora como antes, que personajes como usted y Langevin formen parte de nosotros ya que son personas con las que uno se siente privilegiado de estar en contacto. Si la chusma sigue hablando de usted, simplemente no lea los diarios y déjelos para los reptiles para quienes han sido fabricados.
Mis mejores deseos para usted, Langevin y Perrin.
Einstein
Post Data: He determinado la ley estadística del movimiento de las moléculas diatómicas en el campo de radiación de Planck a través de una ocurrencia cómica, naturalmente bajo la limitación de que el movimiento de la estructura sigue las reglas de la mecánica estándar. Sin embargo las esperanzas que tengo de que esta ley sea válida en la realidad son muy pequeñas.
Traducción: No los tomes en cuenta.
* Nota: “Perrin” se refiere a Jean Perrin, un amigo de la familia de Curie y Langevin quien defendió a Curie en aquella época".
Mark Strand (1934-2014) was an American poet, essayist, painter and translator who spent the last years of his life actually living in Madrid (Spain). If you would like to know more about him, I recommend reading this article by Andrea Aguilar, or this essay where Strand himself wrote about Edward Hopper, who we discussed in a previous entry.
Drawing from The Lives of the Poems: Twelve Drawings on Canvas (2005) by Mark Strand
This poem tells us the story of an unusual letter. I am also leaving a short by Scott Wenner based on the very same text.
The Mysterious Arrival of an Unusual Letter
It had been a long day at the office and a long ride back to the small apartment where I lived. When I got there I flicked on the light and saw on the table an envelope with my name on it. Where was the clock? Where was the calendar? The handwriting was my father’s, but he had been dead for forty years. As one might, I began to think that maybe, just maybe, he was alive, living a secret life somewhere nearby. How else to explain the envelope? To steady myself, I sat down, opened it, and pulled out the letter. “Dear Son,” was the way it began. “Dear Son” and then nothing.
E nesta fin de semana previa ao comezo dos exames, como dicía Cassandra, vivimos e respiramos palabras da man ao corazón. Queredes velas?
Primeiro, seguindo as pegadas de Manuel María e o seu Cantigas e cantos de Pantón(1994), nun roteiro literario que nos levou por Ferreira de Pantón, o seu mosteiro cisterciense, San Fiz de Cangas, San Vicente de Pombeiro, Santo Estevo de Atán, San Miguel de Eiré, Nosa Señora dos Ollos Grandes de Augas Santas e os miradoiros da Guítara e do Torrón, todo explicado por unha PROFESORA de admirable elocuencia e simpatía, Flora Enríquez.
Non vos deixo fotografías do roteiro, se queredes descubrir a beleza destes lugares, recoméndovos unha visita, pois as fotos non lle fan xustiza. Non hai mellor ano ca este, adicado a Manuel María, para facela. O que si vos deixo é unha pequena mostra das marcas ou siglas de pedreiros/canteiros que existen nas edificacións que vos indiquei. Estas marcas empregáronse principalmente na Idade Media e o Renacemento en castelos, igrexas, palacios e pontes para identificar a autoría do traballo, e así poder determinar o valor a pagar a cada canteiro; mentres outras servían para indicar a posición en que a pedra debía ser colocada na obra. Unha peculiar forma de caligrafía en tres dimensións que a gliptografía atopa interesante.
Mochetas que suxeitan o tímpano de San Miguel de Eiré (S.XII): unha manciña xunto aos símbolos dos evanxelistas
Outro pequeno tesouro, mellor aínda por inesperado, foi esta libraría comunal en Ferreira de Pantón. Coñecédelas? As "Little Free Libraries" son un punto de intercambio de libros de forma gratuíta: o principio é "colle un libro e deixa outro". Hainas de moitos tipos e tamaños, pero a máis común é a de formato coma o da fotografía, e das que teño visto moitas en Inglaterra e Estados Unidos, mesmo en Francia, pero é a miña primeira en Galicia e... que emoción tan grande sentín cando a vin! Os intercambios de libros teñen un toque único e persoal: Vemos o que len os vecinos, o que lles gustou tanto que o queren compartir cos demais - son pequenas prazas públicas en si mesmas. Morro por ver moitas máis destas nos nosos concellos!
E onte, domingo 22, pechouse a 34ª edición do Festiletras da man da Fundación Eduardo Pondal na aldea do Couto, cun variado programa cultural que durou oito días. Foi un luxo de luz, hospitalidade, recendo a xardín, caras de vellos coñecidos (José María, Uxía) e novos descubrimentos.
No propia sé da fundación había dúas exposicións de Viki Rivadulla, unha de pintura, "Ser outra cousa" e outra de escultura, "Matria", da que vos deixo as miñas dúas pezas favoritas por estar relacionadas coas mans e coa palabra.
As mans de Francisco Miguel (2016) de Viki Rivadulla
A voz de Uxío (ou aquilo que nos move) (2016) de Viki Rivadulla
Por outra banda no exterior había unha pequena pero excepcional feira de artesanía. Como non, aló me fun, directa a todo o relacionado cos libros e o papel e... que cousas e, sobre todo, que xente me atopei! Permitide que vos presente:
Marina Seoane, escritora e ilustradora
Marina Seoaneescribiu e ilustrou cinco contos propios e ilustrou outros 240 títulos. Como vedes na imaxe, tamén tece nun pequeno tear e vende as súas creacións, ademais de camafeos e marionetas, aínda que a min o que de verdade me namoraron foron as súas ilustracións en forma de postais, que podedes ver na súa bitácora.
Volvemos atopar a Larade Empaquetando Ando, que coñecemos o ano pasado nos Cantóns da Coruña, en Viñetas desde o Atlántico. Invítovos tamén a visitar a bitácora onde nos explican como fan estes singulares cadernos pintados a man con papel reciclado de imprenta.
Outro fermoso descubrimento foi esta colaboración entre dúas artistas: unha recicla ela mesma o papel e outra ilustra as súas creacións. As ilustracións están inspiradas na nosa cultura tradicional ou en fotografías das súas viaxes, como podedes observar nas entradas detalladas da súa bitácora conxunta. Mirade por exemplo, o caderno de animación ao debuxo e á escritura que vedes na fotografía. Non só ten un exterior moi atractivo, senón que dentro ten debuxiños e actividades de iniciación á escrita creativa, coma esta: "Unha fada veu un día a agarimar o meu sono..." que o/a neno/a pode continuar a escribir.
E para os que coma min coleccionedes marcapáxinas, pois levádela clara, porque estes son de papel reciclado artesanal tamén e con deseños moi bonitiños.
Liberdade. Grupo surrealista galego, de Manchea
Foi un verdadeiro pracer coñecer tamén a Laura e Tono, de Manchea, que nos explicaron con todo detalle e entusiasmo as súas orixinais creacións. Mesmo a descrición que fan deles mesmos na súa bitácora é sobranceira: "en manchea facemos cousas a pedal, cando non, paseamos, miramos todo cos olhos pechados e soñamos con eles abertos". Que me levei da súa tenda? Unha cousa con palabras e que se poida compartir, claro: Liberdade. Grupo Surrealista Galego. Tono explicounos que a caixiña, delicada e elegantemente envolta en papel parafinado, "de carnicería", ilustrado, contiña 22 cartas con poemas de Paul Éluard (1895-1952) traducidos ao galego por Xoán Abeleira, ademais dun avión de papel no que está impreso o seguinte texto: "En abril de 1942, Paul Éluard editou o poema Liberté na colección clandestina "Poésie et vérité". Ese mesmo ano, a aviación británica espallou milleiros de copias sobre a Francia ocupada". Podedes ler o texto completo do poema na súa versión orixinal en francés aquí.
E tamén vedes as tarxetas postais "Máis Amor, por babor", inspiradas na proposta "Mais amor por favor" (2009) do artista brasileiro Ygor Marotta.
Só unha irmá se tatuaría o nome do meu blog no seu delicado braciño. Un pouquiño de bonita caligrafía conالحناء.
E non podería rematar a entrada sen falar da estupenda banda sonora da mañá, que veu da man de Caxade, banda de "Folp-Pok" como eles mesmos se definen, que escoitamos con deleite o pasado 10 de xaneiro na XI Implícate!, organizada pola ONG Implicad@s no desenvolvemento e que non decepcionaron co directo presentando maiormente temas do seu novo disco E isto é o amor, que xa podedes escoitar na súa web.
Tanto o repertorio musical coma a cercanía destes artistas, a interacción co público, entrega e amabilidade farannos recordar este concerto no Couto con cariño, e agradézolles especialmente aos integrantes de Caxade as palabriñas a man no meu disco-agasallo que ten agora aínda máis valor.
Con Manuel Paino (trompeta, zurdo coma min!), Xosé Tunhas (batería), Manuel Espinho (trombón) e Alonso Caxade (acordeón e voz)
Fotografía de Patri Fernández
